[Newspoint] Een verhelderend moment

Ik kan me geen ontslag uit een openbaar ambt voorstellen dat met zo'n gevoel van onheil is ontvangen als dat van Rogelio Singson.

En dat zou niet zo moeilijk te begrijpen moeten zijn. Als lid van de Onafhankelijke Commissie voor Infrastructuur (ICI) verleende hij de hoogste geloofwaardigheid aan het onderzoek naar het grootste corruptieschandaal dat het land heeft gezien, een schandaal waarbij honderden miljarden aan belastinggeld bestemd voor overstromingsbeheersing verloren zijn gegaan aan steekpenningen.

Maar alstublieft, stop met het plaatsen van Benjamin Magalong in hetzelfde beeld als Singson, zelfs niet in de meest losse zin van verwantschap tussen hen. Magalong werd gedwongen ontslag te nemen als speciaal adviseur van de ICI toen zijn banden met een van de onderzochte overheidsaannemers aan het licht kwamen. Daarnaast is hij besmet door zijn alliantie met, en belijdenis van onvergankelijke bewondering voor, de in ongenade gevallen voormalige president Rodrigo Duterte, die nu in Den Haag (Nederland) in hechtenis zit in afwachting van zijn proces bij het Internationaal Strafhof op beschuldiging van "misdaden tegen de menselijkheid" voor de tienduizenden die zonder vorm van proces zijn gedood in zijn oorlog tegen drugs.

Singson bezat van zijn kant zowel de professionele expertise als de integriteit en gewetensvolle benadering van de openbare dienst die de functie vereiste. Als industrieel ingenieur diende hij als minister van openbare werken onder Benigno Aquino III en weerspiegelt hij persoonlijk de kwaliteit van dat presidentschap (2010-2016), onbesmet door corruptie en met bijzonder sterke sociaaleconomische prestaties.

Daarom wordt Singson's ontslag hem niet kwalijk genomen en wordt de reden die hij gaf absoluut niet betwijfeld. Een van nature kwetsbare 77-jarige die plotseling in een onmogelijke baan werd geduwd en de angsten en hoop van een natie op zijn schouders moest dragen, heeft na iets meer dan drie maanden werk gezondheidsproblemen ontwikkeld die een cocktail van onderhoudsmedicatie vereisen, waaraan hij nooit eerder behoefte had gehad.

Maar hij is ook niet iemand die zomaar opstapt en voor altijd zijn mond houdt — opnieuw, een gewoonte die hij misschien heeft opgepikt tijdens zijn werk voor Aquino, die zijn presidentschap baseerde op het principe dat het volk zijn uiteindelijke "baas" was — Singson sprak over zaken die de moeilijkheden die hij in zijn functie ondervond verergerden, zaken die in feite de handen van de ICI bonden. Zonder de logistiek noch de macht om de hoge beloften waar te maken die eraan verbonden waren, moest de ICI onterecht de schuld dragen voor tekortkomingen. Niet alleen onderbemand, het kon zelfs niemand dwingen om op hoorzittingen te verschijnen, laat staan iemand naar de gevangenis sturen, zei Singson, en hij gaf vervolgens een schrijnende analogie: "...naar de oorlog gestuurd...zonder wapens."

De onthulling heeft president Ferdinand Marcos ertoe aangezet logistieke ondersteuning te sturen, hoewel een deel daarvan alleen voorschotten uit privézakken kan dekken. Maar nogmaals, het probleem is veel groter dan logistiek. Ten eerste heeft Singson's ontslag, of hij dat nu bedoelde of niet, aangetoond dat Marcos minder dan oprecht is in zijn openlijke beweringen dat hij de kaarten laat vallen waar ze mogen vallen, vooral nu hij en enkele van zijn familieleden in het schandaal zijn meegesleept.

Hij kan zich verschuilen achter de strengheid van bewijsvoering en, in het nauw gedreven, achter het principe van onschuldig tot het tegendeel bewezen is, maar dat zal niet werken gezien de stemming van deze tijd. Plundering door een biljoen sneden is op zichzelf een misdaad tegen de menselijkheid: het vormt een veroordeling van een volk tot de dood door opgelegde armoede.

Marcos wordt niet gevraagd om buitenwettelijke compensatie af te dwingen — precies wat zijn vader deed door de staat van beleg af te kondigen, en ook Duterte, door te handelen op zijn eigen despotische initiatief. Hij wordt alleen gevraagd om, binnen zijn macht als democratisch president, dringende wetgeving te steunen die bedoeld is om het onrechtvaardige systeem te corrigeren dat corrupte politici en hun handlangers in staat heeft gesteld het land blind te beroven.

Een bord vol wetgeving werd hem in feite voorgeschoteld om te onderschrijven, en twee items daarop zouden hoop moeten geven op ingrijpende verandering. Een wetsvoorstel, dat hij inderdaad heeft onderschreven, stelt de voorwaarden vast van een grondwettelijke bepaling, die al deze 38 jaar is genegeerd, die politieke dynastieën verbiedt. De kansen dat het door het Congres komt, dat zelf voor 80% dynastiek is, zijn hopelijk nu groter onder druk van een natie aan het einde van haar geduld.

Niet zozeer opgemerkt door de president is het tweede wetsvoorstel, dat specifieker op de kwestie is gericht, geschreven door afgevaardigde Leila de Lima. Het dicht gaten die dieven in de regering hebben laten ontsnappen door iedereen te straffen die rijkdom heeft vergaard die niet kan worden gerechtvaardigd door hun aangegeven wettelijke middelen.

Een ondertekende verklaring zou meer gewicht moeten hebben dan woorden die simpelweg in de lucht worden gegooid — "Niemand zal worden gespaard...zelfs mijn familie niet" — maar het is twijfelachtig of Marcos, zelf een erfgenaam van plundering, ooit zou verdienen op zijn woord te worden genomen, hoe het ook wordt gegeven. Tegenwoordig wordt hem echter nooit de kans ontnomen om zichzelf te bewijzen, en het zuiveren van zijn gelederen als staand beleid is altijd een mooie optie, op dit moment zelfs nog mooier. Ten minste één naaste luitenant, zijn eigen uitvoerend secretaris, die al lang smeekt om ontslagen te worden, is een opvallende volhouder.

Ralph Recto is door het Hooggerechtshof ter verantwoording geroepen voor de omleiding, tijdens zijn tijd als minister van Financiën, van 60 miljard peso van de staatsverzekeraar PhilHealth naar de Schatkist. Het was "gezond verstand" financieel management, zei hij, blijkbaar niet in staat om de verleiding te weerstaan om het laatste woord te hebben — maar een woord van iemand die toevallig is betrapt op liegen over zijn geloofsbrieven. Of is dat allemaal vergeten? In ieder geval heeft een financieel persoon die het morele punt mist in de kwestie van volksgezondheid, volgens dezelfde standaard gehouden, absoluut geen zaken te doen met het beheer van het geld van het volk. Stel je voor wat Recto nog erger zou kunnen doen als kleine president!

Wat de Senaat betreft, voor al het zelfherstel dat het heeft gedaan, moet het nog steeds één plicht vervullen, een die existentieel is voor een democratie. De Senaat zou zijn eigen onafhankelijkheid moeten bevestigen door het Hooggerechtshof op zijn plaats te zetten nadat het zich heeft gemengd in exclusieve Senaatszaken en de in staat van beschuldiging gestelde vice-president Sara Duterte heeft vrijgesproken op een technicaliteit — ze wordt beschuldigd van grootschalige verduistering. Als het nergens anders voor is, is de Senaat het aan zichzelf verplicht, als het grondwettelijk aangewezen impeachment-hof, om haar te berechten.

Inderdaad zie ik Singson's ontslag meer als een verhelderend moment dan als een voorbode: Het duwt president Marcos in een nauwere hoek, stelt het Congres en de rechtbanken op de hoogste waarschuwing, en versterkt aan de andere kant de vreedzame opstand van de burgermaatschappij voor hervorming. – Rappler.com