Khi các token cổ phần SpaceX được giao dịch trên chuỗi với giá $10 một token và nhà đầu tư phổ thông có thể tiếp cận trực tiếp các kỳ lân trước IPO từ điện thoại, một cuộc cách mạng tài chính do blockchain thúc đẩy đang định hình lại nền tảng thị trường vốn toàn cầu. Trọng tâm của sự chuyển đổi này là mã hoá cổ phần, một bước đột phá không chỉ phá bỏ rào cản độc quyền trong đầu tư cổ phần truyền thống mà còn định nghĩa lại thị trường vốn với một mô hình phân mảnh, minh bạch và khả năng tiếp cận toàn cầu.
Mã hoá cổ phần, còn được gọi là phát hành token chứng khoán (Security Token Offering - STO), là quá trình chuyển quyền sở hữu cổ phần doanh nghiệp thành các token kỹ thuật số trên blockchain. Không giống như các ICO trước đây, STO phát hành chứng khoán kỹ thuật số được công nhận hợp pháp - token đại diện cho quyền sở hữu hoặc quyền hưởng lợi nhuận trong doanh nghiệp. Các token này hoạt động như chứng chỉ cổ phần kỹ thuật số và tuân thủ đúng quy định pháp lý, người nắm giữ sẽ có các quyền tương tự cổ đông truyền thống, như quyền biểu quyết và nhận cổ tức.
Không giống cổ phần thông thường, được ghi nhận trên giấy tờ hoặc trong hệ thống tập trung, cổ phần mã hóa tận dụng công nghệ blockchain để đảm bảo tính không thể chỉnh sửa, minh bạch và khả năng lập trình, giúp cải thiện đáng kể hiệu quả và khả năng tiếp cận.
Đây không chỉ là một bản nâng cấp công nghệ. Điều này đánh dấu sự thay đổi về mặt cấu trúc trong thị trường vốn từ mô hình khép kín sang mô hình mở.
So với cổ phiếu truyền thống, token cổ phần mang lại nhiều ưu điểm riêng biệt:
Khả năng lập trình: Hợp đồng thông minh cho phép các chức năng tự động như phân bổ cổ tức, lịch trình vesting và bỏ phiếu quản trị.
Quyền sở hữu theo phần: Một cổ phần duy nhất có thể được chia thành các đơn vị nhỏ hơn, giúp giảm thấp ngưỡng đầu tư và hỗ trợ đầu tư vi mô.
Tính thanh khoản cao: Có thể giao dịch token 24/7, phá vỡ giới hạn thời gian của thị trường truyền thống.
Cải thiện khả năng tuân thủ: Theo mô hình STO, việc phát hành và giao dịch token phải tuân thủ luật chứng khoán quốc gia và thị trường đang dần đạt đến sự rõ ràng về mặt pháp lý và quy định
Những ưu điểm này định vị token cổ phần như một cầu nối quan trọng giữa tài chính truyền thống và hệ sinh thái blockchain.
Trong nhiều thập kỷ, việc phát hành và giao dịch cổ phần trên thị trường tài chính luôn gặp phải các vấn đề như quy trình chậm, chi phí cao và rào cản tham gia lớn - đặc biệt là trong các lĩnh vực cổ phần tư nhân và đầu tư mạo hiểm.
Với sự phát triển của blockchain, mã hóa tài sản thực (RWA) đã xuất hiện, đẩy nhanh quá trình chuyển dịch các tài sản tài chính cốt lõi như cổ phần sang blockchain. Xu hướng này đang đưa mã hóa cổ phần từ khái niệm sang triển khai:
Khung pháp lý ngày càng rõ ràng: Các quốc gia như Thụy Sĩ, Đức, Singapore và UAE hiện đã công nhận token là chứng khoán hợp pháp.
Các tổ chức tài chính truyền thống tham gia vào lĩnh vực: Các tên tuổi lớn như Goldman Sachs và BlackRock đã bắt đầu mã hóa một phần quỹ hoặc danh mục đầu tư cổ phần. Cơ sở hạ tầng đang hoàn thiện: Các nền tảng như Securitize, Tokeny và INX cung cấp các giải pháp phát hành, quản lý và giao dịch token tuân thủ pháp lý. Sự tích hợp giữa thị trường truyền thống và tiền mã hóa đang diễn ra nhanh chóng: Các công cụ như stablecoin và Bitcoin ETF hiện đã được tích hợp vào hệ sinh thái trên chuỗi, mở đường cho nhiều tài sản được mã hóa hơn được ra mắt.
Thị trường hiện đã ghi nhận việc triển khai mã hóa cổ phần trong một số danh mục chính sau:
Các công ty khởi nghiệp ở các quốc gia như Hoa Kỳ, Thụy Sĩ và Singapore thường áp dụng mô hình phát hành token chứng khoán (STO) để mở bán một phần cổ phần cho nhà đầu tư toàn cầu. Những nhà đầu tư này sẽ nhận được chứng khoán kỹ thuật số được quản lý có giá trị pháp lý tương đương với cổ phiếu truyền thống.
Một số nền tảng hiện cung cấp các bản đại diện được mã hóa của cổ phiếu thật, như cổ phiếu Hoa Kỳ và Hồng Kông, được phát hành trên chuỗi và khả dụng để giao dịch 24/7. Các mô hình này hoạt động hợp tác với các công ty môi giới được cấp phép để đảm bảo mỗi token được bảo chứng bằng cổ phần thật.
Mã hóa cổ phần vẫn đang trong giai đoạn đầu và quy mô vẫn còn tương đối nhỏ so với thị trường vốn cổ phần truyền thống.
Tính đến ngày 01/07, tổng vốn hóa thị trường của cổ phần mã hóa là $341 triệu. Trong số đó, $259 triệu đến từ cổ phần phổ thông Loại A của Exodus Movement, được mã hóa trên blockchain Algorand. Trong khi Algorand hiện đang chiếm ưu thế, các blockchain khác như Ethereum và Arbitrum cũng đang nổi lên như hệ sinh thái tiềm năng cho mã hóa cổ phần.
Với sự tăng trưởng nhanh chóng của thị trường tài sản thế giới thực (RWA), các tổ chức như Standard Chartered dự đoán thị trường RWA toàn cầu có thể đạt $4-30 nghìn tỷ vào năm 2030, với cổ phần là một trong những lĩnh vực tăng trưởng mạnh nhất, được kỳ vọng chiếm 15%-20% tổng khối lượng tài sản mã hóa.
Ý nghĩa của việc mã hóa cổ phần vượt xa sự đổi mới công nghệ. Đây đại diện cho một mô hình tài chính mới - nơi công nghệ blockchain phá vỡ các rào cản truyền thống về địa lý, danh tính và cấu trúc trên thị trường vốn. Mô hình này cho phép tiếp cận nguồn vốn công bằng hơn, giao dịch hiệu quả hơn và quản trị thông minh hơn. Khi giá của một tách cà phê có thể giúp bạn đầu tư vào SpaceX và một nhà đầu tư ở Châu Phi có thể dễ dàng phân bổ vốn cho một kỳ lân ở Thung lũng Silicon - hệ thống tài chính cuối cùng cũng đã thoát khỏi mô hình "câu lạc bộ giới tinh hoa" và mở ra cho tất cả mọi người.
Cũng giống như cách internet cách mạng hóa việc phân bổ thông tin 20 năm trước, blockchain và mã hóa cổ phần hiện đang định hình lại cách chúng ta hiểu và tương tác với tài sản. Trong tương lai, mỗi doanh nghiệp và mỗi cổ phần đều có thể tồn tại và phát triển trên chuỗi. MEXC sẽ tiếp tục theo dõi và khám phá con đường phát triển của mã hóa cổ phần, thúc đẩy lưu hành toàn cầu các tài sản chất lượng theo cách cởi mở và toàn diện hơn.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này không cấu thành lời khuyên về đầu tư, thuế, pháp lý, tài chính, kế toán, tư vấn hoặc bất kỳ dịch vụ liên quan nào khác, cũng như không phải là khuyến nghị mua, bán hoặc nắm giữ bất kỳ tài sản nào. MEXC Learn chỉ cung cấp thông tin để tham khảo và không cấu thành lời khuyên đầu tư. Vui lòng đảm bảo bạn hiểu rõ các rủi ro liên quan và đầu tư một cách thận trọng. Mọi quyết định đầu tư và kết quả phát sinh đều hoàn toàn thuộc trách nhiệm của người dùng.