Thanh lý, còn được gọi là đóng lệnh bắt buộc hoặc lệnh ký quỹ (margin call), xảy ra khi hệ thống tự động đóng vị thế của người dùng. Trên MEXC, tỷ lệ ký quỹ duy trì (MMR) là chỉ số chính đánh giá rủi ro vị thế và mức độ rủi ro tài sản tổng thể của người dùng. Khi MMR đạt hoặc vượt 100%, hệ thống sẽ tự động thanh lý vị thế. Người dùng được khuyến nghị nên theo dõi chặt chẽ sự thay đổi của MMR để tránh bị thanh lý.
MEXC sử dụng giá hợp lý làm giá kích hoạt thanh lý. Khi giá hợp lý đạt đến giá thanh lý, cơ chế thanh lý sẽ được kích hoạt. Việc sử dụng giá hợp lý làm tham chiếu giúp cải thiện sự ổn định của thị trường và giảm thiểu các trường hợp thanh lý không cần thiết trong giai đoạn thị trường biến động bất thường.
Người dùng có thể xem giá hợp lý hiện tại và giải thích về giá này ở đầu trang giao dịch. Ngoài ra, ở đầu biểu đồ nến, người dùng có thể chuyển đổi giữa giá hợp lý, giá mới nhất và giá chỉ số để dễ dàng theo dõi xu hướng của cả ba mức giá.
Khi thanh lý được kích hoạt, hệ thống sẽ thực hiện thanh lý theo cấp dựa trên giới hạn rủi ro vị thế của người dùng nhằm ngăn chặn việc thanh lý toàn bộ và quản lý rủi ro tốt hơn.
Hủy lệnh:
Chế độ Cross margin: Tất cả lệnh chờ trong tài khoản sẽ bị hủy.
Chế độ Isolated margin (khi tính năng tự động thêm ký quỹ được bật): Tất cả các lệnh chờ của hợp đồng bị ảnh hưởng sẽ bị hủy.
Sau khi hủy, nếu tỷ lệ ký quỹ duy trì vẫn bằng hoặc vượt 100%, quá trình sẽ tiến hành bước tiếp theo.
Tự giao dịch Long - Short
Ở chế độ Cross margin, nếu người dùng nắm giữ cả vị thế Long và Short, hệ thống sẽ tự động giảm vị thế bằng cách tự giao dịch.
Bước này chỉ áp dụng ở chế độ Cross margin. Sau khi hoàn thành tự giao dịch, nếu tỷ lệ ký quỹ vẫn bằng hoặc vượt 100%, hệ thống sẽ tiến hành bước tiếp theo.
Thanh lý theo cấp:
Cấp rủi ro thấp nhất: Nếu vị thế ở cấp giới hạn rủi ro thấp nhất, quá trình sẽ tiến hành bước tiếp theo.
Các cấp rủi ro cao hơn: Nếu vị thế ở cấp giới hạn rủi ro cao hơn, hệ thống sẽ thanh lý một phần vị thế ở mức giá phá sản để giảm cấp giới hạn rủi ro. Sau đó, hệ thống sẽ tính toán lại tỷ lệ ký quỹ dựa trên tỷ lệ ký quỹ duy trì mới đã giảm. Nếu tỷ lệ ký quỹ vẫn bằng hoặc vượt 100%, quá trình thanh lý theo cấp sẽ tiếp tục cho đến khi đạt cấp thấp nhất.
Thanh lý toàn bộ:
Khi vị thế đã ở cấp rủi ro thấp nhất nhưng tỷ lệ ký quỹ vẫn bằng hoặc vượt 100%, phần vị thế còn lại sẽ được hệ thống thanh lý tiếp quản hoàn toàn theo giá phá sản.
Lưu ý: Quá trình thanh lý được thực hiện bởi hệ thống thanh lý và không thông qua hệ thống khớp lệnh, do đó giá phá sản sẽ không hiển thị trong lịch sử giao dịch hoặc trên biểu đồ giá.
Sau khi vị thế được hệ thống thanh lý tiếp quản theo giá phá sản, nếu có thể được khớp ở mức giá tốt hơn giá phá sản, phần ký quỹ còn lại sẽ được bổ sung vào quỹ bảo hiểm.
Nếu vị thế không thể được khớp ở mức giá tốt hơn giá phá sản, khoản lỗ phát sinh sẽ do quỹ bảo hiểm chi trả. Cuối cùng, nếu quỹ bảo hiểm không đủ để bù lỗ, vị thế sẽ được chuyển sang hệ thống tự động giảm đòn bẩy (ADL).
Lệnh thanh lý có thể được tìm thấy trong mục Lịch sử vị thế.
Cách 1
1) Đăng nhập vào App MEXC và nhấn Futures ở bên dưới để vào trang giao dịch Futures.
2) Nhấn vào biểu tượng lệnh trong phần lệnh.
3) Kiểm tra lệnh thanh lý trong Lịch sử vị thế.
Cách 2
1) Đăng nhập vào App MEXC và nhấn Ví ở bên dưới để vào trang ví.
2) Chọn mục Futures và nhấn vào biểu tượng lệnh ở bên phải.
3) Xem lệnh thanh lý trong Lịch sử vị thế.
Trên trang web, đăng nhập và nhấn Lệnh Futures trong mục Lệnh ở thanh điều hướng trên cùng bên phải.
Trong Lịch sử vị thế, bạn có thể xem các lệnh thanh lý.
Tỷ lệ ký quỹ duy trì (MMR) là một chỉ báo rủi ro được tính toán động dựa trên vị thế hiện tại. Khi MMR đạt 100% hoặc cao hơn, có nghĩa là ký quỹ không đủ để duy trì vị thế, và hệ thống sẽ kích hoạt thanh lý.
Công thức tính:
Đánh giá rủi ro:
MMR <100%: Vị thế vẫn còn trong vùng an toàn.
MMR = 100%: Giá trị vị thế chỉ vừa đủ đáp ứng yêu cầu tối thiểu (Ký quỹ duy trì + Phí thanh lý). Hệ thống sẽ kích hoạt thanh lý tại thời điểm này.
MMR >100%: Giá trị vị thế đã giảm xuống dưới mức yêu cầu tối thiểu và hệ thống sẽ bắt đầu quá trình thanh lý.
5.2.1 Tại sao tồn tại ký quỹ duy trì?
Ký quỹ duy trì là mức ký quỹ tối thiểu cần thiết để giữ một vị thế mở. Khi ký quỹ tài khoản giảm xuống dưới ngưỡng này, hệ thống sẽ kích hoạt thanh lý hoặc thanh lý một phần. Đây là cơ chế cần thiết để bảo vệ vị thế và kiểm soát rủi ro thanh lý.
Công thức tính:
Ký quỹ duy trì ảnh hưởng trực tiếp đến giá thanh lý và có thể được xem là phần ký quỹ "bị khóa" để quản lý rủi ro. Vị thế càng lớn thì lượng ký quỹ cần khóa càng nhiều, đồng nghĩa với việc tỷ lệ ký quỹ duy trì cũng sẽ tăng theo. Chúng tôi khuyến nghị người dùng nên đóng vị thế trước khi số dư ký quỹ khả dụng giảm xuống mức ký quỹ duy trì để tránh bị thanh lý.
5.2.2 Tỷ lệ ký quỹ duy trì là gì?
Tỷ lệ ký quỹ duy trì (MMR) được tính dựa trên kích thước vị thế của người dùng, không phụ thuộc vào hệ số đòn bẩy. Điều này có nghĩa là MMR không bị ảnh hưởng bởi mức đòn bẩy mà người dùng chọn. Hệ thống sẽ chia kích thước vị thế thành nhiều cấp khác nhau dựa trên giới hạn rủi ro cơ bản và ngưỡng tăng dần của từng hợp đồng Futures. Mỗi cấp tương ứng với một tỷ lệ MMR khác nhau: vị thế càng lớn, MMR càng cao. Thông tin chi tiết về MMR và các cấp giới hạn rủi ro của từng hợp đồng Futures Vĩnh cửu có thể được xem tại Tổng quan Futures → Thông tin Futures → Giới hạn rủi ro.
Ví dụ: Nếu MMR của người dùng A là 1% và sử dụng 100 USDT làm ký quỹ, thì 1 USDT sẽ bị khóa. Khi khoản thua lỗ chưa thực hiện đạt đến 99 USDT, vị thế sẽ bị thanh lý, thay vì chờ đến khi mất toàn bộ 100 USDT. Cơ chế này giúp sàn quản lý rủi ro hiệu quả hơn.
Lưu ý: Trong trường hợp biến động giá bất thường hoặc điều kiện thị trường cực đoan, hệ thống có thể áp dụng thêm các biện pháp để duy trì sự ổn định của thị trường, bao gồm nhưng không giới hạn ở:
Điều chỉnh mức đòn bẩy tối đa cho Futures
Điều chỉnh giới hạn vị thế theo từng cấp
Điều chỉnh MMR theo từng cấp
Điều kiện thanh lý: Một vị thế sẽ bị thanh lý khi Ký quỹ vị thế + PNL chưa thực hiện ≤ Ký quỹ duy trì + Phí thanh lý
Nói cách khác, thanh lý được kích hoạt khi tỷ lệ ký quỹ duy trì (MMR) = 100%, và từ điều kiện này có thể suy ra giá thanh lý. (Để đơn giản, ví dụ bên dưới sẽ bỏ qua phần phí thanh lý.)
Vị thế Long:Giá thanh lý = (Ký quỹ duy trì – Ký quỹ vị thế + Giá mở trung bình × Cont × Kích thước) / (Cont × Kích thước)
Vị thế Short:Giá thanh lý = (Giá mở trung bình × Cont × Kích thước – Ký quỹ duy trì + Ký quỹ vị thế) / (Cont × Kích thước)
Ví dụ:
Người dùng mua 10,000 cont hợp đồng BTCUSDT Futures Vĩnh cửu ở giá mở trung bình 8,000 USDT với đòn bẩy 25x, mở một vị thế Long. (Giả sử 10,000 cont thuộc cấp rủi ro đầu tiên với tỷ lệ ký quỹ duy trì là 0.5%)
Ký quỹ duy trì = 8,000 × 10,000 × 0.0001 × 0.5% = 40 USDT
Ký quỹ vị thế = (8,000 × 10,000 × 0.0001) / 25 = 320 USDT
Giá thanh lý cho vị thế Long:
(40 – 320 + 8,000 × 10,000 × 0.0001) / (10,000 × 0.0001) = 7,720 USDT
Trong chế độ Isolated margin, người dùng có thể chủ động thêm ký quỹ để tăng khoảng cách giữa giá thanh lý và giá mở, từ đó giảm nguy cơ bị thanh lý. Khi mức rủi ro của một vị thế cao, việc bổ sung thêm ký quỹ là một cách hiệu quả để giảm thiểu rủi ro.
Điều kiện thanh lý: Một vị thế sẽ bị thanh lý khi giá trị tài sản trong chế độ Cross margin (không bao gồm ký quỹ Isolated, PNL chưa thực hiện của Isolated và toàn bộ ký quỹ lệnh) ≤ Ký quỹ duy trì của Cross margin + Phí thanh lý. Nói cách khác, thanh lý được kích hoạt khi tỷ lệ ký quỹ duy trì (MMR) = 100%, và giá thanh lý có thể được suy ra từ điều kiện này. (Ví dụ dưới đây đơn giản hóa bằng cách bỏ qua phí thanh lý.)
Công thức:
Giá thanh lý = (Giá mở trung bình vị thế Short × Cont vị thế Short × Kích thước - Giá mở trung bình vị thế Long × Cont vị thế Long × Kích thước - Ký quỹ duy trì Cross margin + (Số dư ví - Ký quỹ vị thế Isolated - Ký quỹ lệnh + PNL chưa thực hiện của các vị thế Cross margin khác)) / (Cont vị thế Short × Kích thước – Cont vị thế Long × Kích thước)
Ví dụ:
Một người dùng mua 10,000 cont BTCUSDT Futures Vĩnh cửu tại giá mở trung bình 8,000 USDT với đòn bẩy 25x, sử dụng số dư ví 500 USDT. Người dùng chỉ nắm giữ duy nhất vị thế Long Cross margin này, không có vị thế Isolated và không có lệnh chờ đang hoạt động. (Giả sử 10,000 cont thuộc cấp rủi ro đầu tiên với tỷ lệ ký quỹ duy trì là 0.5%.)
Ký quỹ duy trì Cross margin = 8,000 × 10,000 × 0.0001 × 0.5% = 40 USDT
Giá thanh lý:
(0 × 0 × 0.0001 – 8,000 × 10,000 × 0.0001 – 40 + (500 – 0 – 0 + 0)) ÷ (0 × 0.0001 – 10,000 × 0.0001) = 7,540 USDT
Không giống như chế độ Isolated margin, giá thanh lý trong chế độ Cross margin có thể thay đổi bất kỳ lúc nào, vì ký quỹ liên tục bị ảnh hưởng bởi các vị thế ở những cặp giao dịch khác. Trong chế độ Cross margin, mỗi vị thế có ký quỹ ban đầu độc lập, nhưng cùng chia sẻ một pool ký quỹ. PNL chưa thực hiện của mỗi vị thế sẽ tác động đến toàn bộ số dư tài khoản Cross margin. Hơn nữa, nếu người dùng đồng thời nắm giữ cả vị thế Long và Short Cross margin trên cùng một hợp đồng Futures, thì giá thanh lý sẽ giống nhau cho cả hai hướng.
Giá thanh lý không giống với giá tiếp quản. Giá thanh lý chỉ là điểm kích hoạt. Khi thanh lý xảy ra, hệ thống thanh lý sẽ tiếp quản vị thế của người dùng tại giá tiếp quản. Trong lịch sử vị thế và trang "Chia sẻ PNL của tôi", giá đóng trung bình được hiển thị chính là giá tiếp quản.
Giá tiếp quản, còn được gọi là giá phá sản, là mức giá mà toàn bộ ký quỹ trong vị thế đã bị mất hoàn toàn, thể hiện điểm lý thuyết nơi số dư tài khoản giảm về 0. Trên thực tế, điều này hiếm khi xảy ra, vì khi giá chạm đến giá thanh lý, hệ thống sẽ tự động tiến hành thanh lý vị thế để bảo vệ tính thanh khoản của thị trường.
Ví dụ: Chi tiết lệnh vị thế SOLUSDT bị thanh lý
| Đòn bẩy | Giá mở trung bình | Ký quỹ vị thế | Giá trị vị thế | Giá thanh lý | Giá phá sản |
Trước khi thanh lý | 100x | 196.09 USDT | 1.3726 USDT | 137.263 USDT | / | / |
Sau khi thanh lý | 100x | / | / | 137.263 USDT | 194.59 USDT | 194.14 USDT |
Khi giá hợp lý trên thị trường chạm đến giá thanh lý 194.59 USDT, vị thế Long SOLUSDT đã bị thanh lý. Phần vị thế này sau đó được hệ thống thanh lý tiếp quản tại giá phá sản 194.14 USDT.
Khi giá hợp lý chạm đến giá thanh lý, hệ thống sẽ tiếp quản vị thế tại giá tiếp quản (giá phá sản). Vì quá trình thanh lý không đi qua hệ thống khớp lệnh, nên giá tiếp quản có thể sẽ không xuất hiện trên biểu đồ nến. Sau khi thanh lý, tất cả phần ký quỹ còn lại sẽ được chuyển vào quỹ bảo hiểm. Nếu vị thế rơi vào trạng thái vốn âm, quỹ bảo hiểm sẽ bù đắp phần thiếu hụt. Đây là một trong những biện pháp kiểm soát rủi ro của MEXC nhằm ngăn cơ chế Tự động giảm vị thế (ADL) bị kích hoạt trong giai đoạn biến động thị trường cực đoan.
Sử dụng hợp đồng BTCUSDT Futures Vĩnh cửu làm ví dụ (dữ liệu sau chỉ để minh họa, vui lòng tham khảo danh sách Giới hạn rủi ro để biết giá trị thực tế):
Khi người dùng đặt đòn bẩy ở mức 200x, mức này tương ứng với cấp 1 trong danh sách Giới hạn rủi ro. Ở cấp này, số lượng vị thế tối đa mà người dùng có thể nắm giữ là 525,000 cont (bao gồm cả vị thế đang mở và số lượng lệnh mở chờ khớp).
Khi người dùng đặt đòn bẩy ở mức 50x, mức này tương ứng với cấp 4 trong danh sách giới hạn rủi ro (47 < đòn bẩy ≤ 58). Ở cấp này, số lượng vị thế tối đa mà người dùng có thể nắm giữ là 2,100,000 cont (bao gồm cả vị thế đang mở và số lượng lệnh mở chờ khớp).
Cấp | Đòn bẩy tối đa | Phạm vi kích thước vị thế (cont) | Tỷ lệ ký quỹ duy trì |
1 | 200x | 0~525,000 | 0.40% |
2 | 111x | 525,000~1,050,000 | 0.80% |
3 | 76x | 1,050,000~1,575,000 | 1.20% |
4 | 58x | 1,575,000~2,100,000 | 1.60% |
5 | 47x | 2,100,000~2,625,000 | 2.00% |
Giả sử các cấp giới hạn rủi ro cho hợp đồng BTCUSDT Futures Vĩnh cửu được hiển thị như trên (các giá trị chỉ để minh họa, vui lòng tham khảo danh sách Giới hạn rủi ro của từng hợp đồng Futures để biết giá trị thực tế).
Ở chế độ Cross margin, đòn bẩy chỉ ảnh hưởng đến số tiền ký quỹ yêu cầu và không trực tiếp xác định giá thanh lý. Giá thanh lý ở chế độ này được xác định dựa trên số dư tài khoản và giá trị của các vị thế mở.
Ở chế độ Isolated margin, nếu người dùng không điều chỉnh ký quỹ sau khi mở vị thế, đòn bẩy cao hơn sẽ khiến giá thanh lý tiến gần đến giá mở, làm tăng rủi ro thanh lý.
Hướng dẫn tính "đòn bẩy hiệu quả" trong chế độ Cross margin:
Ví dụ, giả sử người dùng có 10 USDT trong tài khoản. Ở chế độ Cross margin, nếu người dùng chọn đòn bẩy 10x để mở một vị thế trị giá 10 USDT, ký quỹ ban đầu cho vị thế này sẽ được tính như sau:
Ký quỹ ban đầu = Giá trị vị thế / Đòn bẩy = 10 USDT / 10 = 1 USDT
Điều này có nghĩa là 1 USDT từ tài khoản của người dùng sẽ bị khóa làm ký quỹ và 9 USDT còn lại vẫn khả dụng cho các vị thế khác.
Vì người dùng đang giao dịch ở chế độ Cross margin, toàn bộ số dư tài khoản đóng vai trò là ký quỹ khả dụng. Điều này có nghĩa là tất cả 10 USDT trong tài khoản Futures có thể được sử dụng để quản lý rủi ro vị thế. Do đó, mặc dù chọn đòn bẩy 10x, nhưng đòn bẩy hiệu quả thực tế được tính như sau:
Đòn bẩy hiệu quả = Số dư tài khoản / Giá trị vị thế = 10 USDT / 10 USDT = 1
Điều này cho thấy ở chế độ Cross margin, đòn bẩy không trực tiếp xác định giá thanh lý. Thay vào đó, giá thanh lý phụ thuộc chủ yếu vào ký quỹ khả dụng của tài khoản và giá trị của các vị thế mở.
Người dùng A mua 80,000 cont BTCUSDT Futures Vĩnh cửu tại giá 10,000 USDT với đòn bẩy 50x. Tại thời điểm này, kích thước vị thế là 80,000 cont, thuộc cấp 1 trong danh sách Giới hạn rủi ro (phạm vi kích thước vị thế: 0-100,000 cont). Do đó, tỷ lệ ký quỹ duy trì cho vị thế này là 0.5% theo cấp 1.
Sau đó, khi giá BTCUSDT tăng, người dùng A tăng thêm 40,000 cont, đưa tổng kích thước vị thế lên 120,000 cont, thuộc cấp 2 trong danh sách Giới hạn rủi ro (phạm vi kích thước vị thế: 100,000–200,000 cont). Do đó, tỷ lệ ký quỹ duy trì tăng lên 1% theo cấp 2.
Ở giai đoạn này, nếu vị thế chạm đến ngưỡng thanh lý, hệ thống sẽ kích hoạt thanh lý. Vì vị thế đang nằm ở cấp cao hơn, nên cơ chế thanh lý theo cấp sẽ được áp dụng. Hệ thống sẽ thanh lý trước 20,000 cont (phần nằm trong cấp hiện tại). Sau khi thanh lý một phần, kích thước vị thế giảm xuống còn 100,000 cont, quay trở lại cấp 1, nơi tỷ lệ ký quỹ duy trì giảm từ 1% xuống 0.5%. Sau đó, hệ thống sẽ đánh giá lại vị thế còn lại: nếu vẫn đủ điều kiện bị thanh lý thì phần còn lại sẽ tiếp tục bị thanh lý. Nếu không, phần còn lại của vị thế sẽ được giữ lại.
Khi bạn đặt đơn vị hợp đồng theo USDT, thay vì số lượng hoặc cont, trong giao dịch USDT-M Futures, số lượng thanh lý được hiển thị trong Lịch sử vị thế có thể khác với số lượng mở của bạn.
Điều này xảy ra vì mặc dù bạn nắm giữ cùng một số lượng token trong suốt quá trình, nhưng giá trị của token thay đổi khi giá biến động. Do số lượng thanh lý (giá trị vị thế) được tính bằng cách nhân số lượng token với giá khớp lệnh trung bình nên số lượng thanh lý cuối cùng thường sẽ khác với giá trị vị thế ban đầu.
Trước khi tham gia giao dịch Futures, điều quan trọng là phải đặt ra kỳ vọng đầu tư thực tế và áp dụng quản lý rủi ro hợp lý, do thị trường Futures có mức biến động rất cao. Bằng cách này, ngay cả khi thị trường biến động mạnh, khoản lỗ của bạn vẫn có thể nằm trong phạm vi kiểm soát. Để biết thêm chi tiết về cách phòng tránh bị thanh lý, vui lòng tham khảo: Hướng dẫn ngăn chặn thanh lý trong giao dịch Futures.
Bạn có thể giảm rủi ro bị thanh lý bằng cách bổ sung thêm ký quỹ hoặc giảm đòn bẩy khi mở vị thế. Điều này sẽ tăng khoảng cách giữa giá thanh lý và giá thị trường, giúp giảm khả năng bị thanh lý.
Đặt giá SL là một trong những cách hiệu quả nhất để tránh bị thanh lý, giúp giới hạn thua lỗ và giảm rủi ro vị thế bị thanh lý.
Vui lòng lưu ý, lệnh SL hoặc TP có thể không được thực hiện do biến động thị trường quá lớn hoặc kích thước vị thế không đủ để đóng. Nếu được kích hoạt thành công, lệnh sẽ được thực hiện dưới dạng lệnh Market. Tuy nhiên, vì lệnh Market chịu ảnh hưởng bởi biến động thị trường, nên giá khớp thực tế có thể khác với giá SL đã đặt.
Trong phần Cài đặt sở thích trên trang giao dịch Futures, bạn có thể bật Cảnh báo thanh lý và đặt ngưỡng tỷ lệ ký quỹ. Khi tỷ lệ ký quỹ duy trì của một vị thế chạm hoặc vượt quá ngưỡng đã đặt, MEXC sẽ gửi cảnh báo. Mỗi vị thế có thể nhận tối đa một cảnh báo mỗi 30 phút.
Đòn bẩy có thể khuếch đại lợi nhuận tiềm năng, nhưng cũng đi kèm với rủi ro tương ứng. Khi giao dịch Futures, bạn có thể sử dụng các công cụ do sàn cung cấp và áp dụng chiến lược giao dịch hợp lý để giảm rủi ro bị thanh lý.